Ιορδανια (μερος 2): Μια περιπλανηση στην χαμενη πολη της Πετρας

«Σταθείτε! Περιμένετε λίγο».

Η φωνή της Άννας, της ξεναγού μας, ανακόπτει τον βηματισμό μέσα στο στενό φαράγγι. Το πρωινό φως του ήλιου μπαίνει μέσα από τα κοκκινωπά πετρώματα, τόσο όσο χρειάζεται για να μην ενοχλήσει την φυσική δροσιά. Ξυπνήσαμε στις πέντε και μισή, όταν ακόμη έξω ήταν σκοτάδι, κι έπειτα από ένα δυναμωτικό πρωινό και πεζοπορία δύο σχεδόν χιλιομέτρων, εγώ και η Αγγελική, σαν δύο Ιντιάνες Τζόουνς, έχουμε πλησιάσει πια πάρα πολύ στο σημείο που για πολλούς από εμάς αποτελούσε το βασικό κίνητρο του ταξιδιού στην Ιορδανία.

«Σε λίγα μέτρα, θα αντικρύσετε ένα από τα επτά θαύματα του σύγχρονου κόσμου. Καλώς ήρθατε στην Πέτρα!»

Μοιάζει περίεργο, αλλά παίρνω όρκο πως ο χτύπος της καρδιάς μου έχει αλλάξει. Με έναν πιο γρήγορο ρυθμό, πάλλεται μέσα στο στέρνο μου, σε απόλυτη συμφωνία με την προσμονή μου για αυτό που έρχεται. Προχωράμε μαζί, με το βλέμμα στραμμένο ψηλά, ένα τσούρμο από κόσμο που σε κάθε του βήμα περιμένει να του αποκαλυφθεί το διασημότερο αξιοθέατο μιας αρχαίας πόλης, που μέχρι πρόσφατα παρέμενε κρυφή για όποιον δεν άνηκε στην φυλή των βεδουίνων. Και να το, λίγα μόλις μέτρα παρακάτω, ανάμεσα από τους ψηλούς βράχους, ξεπροβάλλει το Θησαυροφυλάκειο.

Η πόλη της Πέτρας και σήμερα ακόμα καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου. «Όσα θα πούμε, συνοδεύονται από ένα «μάλλον». Μάλλον, τα πράγματα είναι έτσι όπως θα σας τα πω. Οι αρχαιολόγοι δεν έχουν δώσει σίγουρες απαντήσεις, έχουν βγάλει όμως κάποια πιθανά συμπεράσματα από τα ευρήματα», μας έχει πει η Άννα. 

Δύο αιώνες πριν, ο υπόλοιπος κόσμος αγννούσε πλήρως της ύπαρξη της Πέτρας. Όσα είχαν πέσει στην αντίληψη ενός περιπετειώδους ελβετού, του Γιόχαν Λούντβιχ Μπούρκχαρντ, του είχαν δημιουργήσει την ακλόνητη πεποίθηση πως οι άνθρωποι της περιοχής μοιράζονταν μεταξύ τους ένα μυστικό που δεν ήθελαν να μαθευτεί έξω από την φυλή τους. Με υπομονή και πείσμα, ο νεαρός Γιόχαν μελέτησε τα στοιχεία, έμαθε αραβικά και μεταμφιέστηκε σε βεδουίνο, καταφέρνοντας τελικά αυτό που έμοιαζε αδύνατο: Να ανακαλύψει την αρχαία πόλη.

Το χτίσιμό της, αποδίδεται στους Ναβαταίους, μια αραβική φυλή νομάδων που ασχολούνταν με το εμπόριο. Η Πέτρα, χτίστηκε πάνω στον δρόμο των καραβανιών και αποτελούσε πέρασμα για τους εμπόρους μπαχαρικών, μετάλλων, υφασμάτων κ.ά. Σε αυτούς οφείλουμε, λοιπόν, αυτά τα πολύ ιδιαίτερα κτίρια, που είναι εξ’ ολοκλήρου σκαλισμένα στους βράχους. Οι ίδιοι, άλλωστε, είχαν ονομάσει την πόλη τους «Ράκμου», δηλαδή «Βράχος με χρωματιστές ραβδώσεις». Η ελληνική ονομασία «Πέτρα» που χρησιμοποιείται διεθνώς, ήρθε λίγο αργότερα, από έλληνες εμπόρους που περνούσαν από εκείνες τις περιοχές και συμβολίζει τον πέτρινο βωμό πάνω στον οποίο οι Ναβαταίοι προσέφεραν θυσίες σε μια από τις θεότητές τους.

Το Θησαυροφυλάκειο, που η Δύση θαύμασε στην πρώτη ταινία του Ιντιάνα Τζόουνς, δεν είναι αυτό που υποννοεί το όνομά του. Πρόκειται για ταφικό μνημείο, χτισμένο για τον Ναβαταίο βασιλιά Αρέθα, πιστό στον κανόνα που λέει πως οι βασιλείς, ανά τους διάφορους λαούς, δύσκολα συμβιβάζονταν με την ιδέα της μετάβασης στον άλλο κόσμο παίρνοντας απλά δυο μέτρα γης. Όταν, πολλούς αιώνες αργότερα, εγκαταστάθηκαν στην Πέτρα οι Βεδουίνοι, θεωρώντας ότι ο τάφος ενός βασιλιά θα είναι γεμάτος από κτερίσματα, έδωσαν το όνομα «Θησαυροφυλάκειο», το οποίο χρησιμοποιούμε κι εμείς.

Οι Ναβαταίοι έζησαν εκεί για κάποιους αιώνες, αφήνοντας μας ως κληρονομιά τα δημιουργήματα της αριστουργηματικής αρχιτεκτονικής τους. Η είσοδος στο φαράγγι, σε εισάγει και στις τεχνικές που είχαν χρησιμοποιήσει ώστε να στήσουν ένα άρτιο σύστημα ύδρευσης, μέσα σε μια χώρα κατά τα άλλα άνυδρη. Η πόλη, πέρασε μέσα στους χρόνους, στα χέρια των Ρωμαίων και των Βυζαντινών κι όλοι αυτοί άφησαν τα ίχνη τους στον τόπο. Ο πλούτος των μνημείων είναι τεράστιος και εντυπωσιακός. Η τελευταία φυλή που κατοίκησε – και ακόμα κατοικεί – την Πέτρα, είναι οι Βεδουίνοι, μια ομάδα με νομαδικό και ιδιαίτερα απλοϊκό τρόπο ζωής, που βασίζεται σε εκτροφή ζώων.

Με την Αγγελική περιπλανηθήκαμε για πολλές ώρες στην πόλη και δεν ήταν εύκολο να διαλέξουμε την διαδρομή που θα ακολουθούσαμε. Οι επιλογές είναι πολλές. Συνυπολογίζοντας την κόπωση, τον ήλιο και τον χρόνο που είχαμε, κατευθυνθήκαμε προς του βασιλικούς τάφους, ένα σύμπλεγμα ταφικών μνημείων που το μεγαλείο του σε ανταμείβει για όλο τον κόπο που κατέβαλες για φτάσεις ως εκεί.

Πολύ μικρότερο αλλά υπέροχο, είναι το φαράγγι της Μικρής Πέτρας. Συνεχίζοντας να ακολουθούμε τις διαδρομές των αρχαίων καραβανιών, βρεθήκαμε σε ένα χάνι. Οι ταξιδευτές, όμως, όπως και σήμερα, έτσι και τότε δεν κουβαλούσαν μαζί τους το ίδιο πορτοφόλι. Έτσι, αφού έκαναν το απαραίτητο check-in στο κτίριο που αποτελούσε την ρεσεψιόν, επέλεγαν το δωμάτιο που μπορούσε να σηκώσει η τσέπη τους. Το χάνι, είχε από πολυτελείς σουίτες με χώρο για το υπηρετικό προσωπικό και κουζίνα, μέχρι απλούστατους χώρους για φιλοξενία πολλών ταξιδιωτών. Στις οροφές κάποιων κτιρίων, υπάρχουν ίχνη από τοιχογραφίες των Ναβαταίων, που όμως εξαιτίας της φωτιάς που ανάβανε οι Βεδουίνοι όταν η Πέτρα πέρασε στα χέρια τους, έχουν καταστραφεί. Ακούγεται τουλάχιστον ενοχλητικό, μα για τους Βεδουίνους και για τον τρόπο ζωής τους, προτεραιότητα είχε η επιβίωση στις σκληρές συνθήκες της αραβικής ερήμου και όχι οι καλλιτεχνίες.

Κι έτσι, ενώ εμείς οι υπόλοιποι, νιώθουμε να χρωστάμε πολλά στον Ελβετό Γιόχαν, οι βεδουίνοι δεν φαίνεται να μοιράζονται τα ίδια συναισθήματα ευγνωμοσύνης για εκείνον. «Θα βρεθούμε σε ένα μέρος που είναι κράτος εν κράτει», μας έχει πει η ξεναγός. «Οι Βεδουίνοι θεωρούν πως μας παραχωρούν έναν τόπο, ο οποίος τους ανήκει, προκειμένου να τον επισκεφτόμαστε όλοι οι υπόλοιποι».

Είναι γεγονός, πως ο τόπος αυτός είναι ο δικός τους τόπος και η ανθρωπότητα πρέπει να μένει μακριά από τις πρακτικές που ακολούθησε η Δύση όταν κατέφτασε, για παράδειγμα, στην γη των Ινδιάνων της Αμερικής. Από την άλλη πλευρά, κανείς δεν θέλει μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς να αφήνονται χωρίς φροντίδα και συντήρηση. Το Βασίλειο της Ιορδανίας έχει παραχωρήσει ένα νέο χωριό στην οικογένειες των Βεδουίνων, μαζί με σημαντική οικονομική εξασφάλιση που περιλαμβάνει χρηματοδότηση, έξοδα σπουδών και πληρωμένους λογαριασμούς. Υπάρχει όμως ένα «αλλά», πικρό. Τα πασίγνωστα λαξευμένα στους βράχους μνημεία αποτελούν για τους Βεδουίνους χώρους φύλαξης των γαϊδουριών και των καμήλων τους, κι ενώ η είσοδος επιτρέπεται στο κοινό, η ατμόσφαιρα από τα κόπρανα και τα ούρα των ζώων είναι αποπνικτική. Από τον δυσάρεστο αυτό κανόνα, εξαιρείται το Θησαυροφυλάκειο και το Μοναστήρι, ένα άλλο εντυπωσιακό μνημείο, στα οποία η είσοδος απαγορεύεται για τους πάντες.

Είναι η Πέτρα ένα από τα πιο συγκλονιστικά πράγματα που έχω δει ποτέ μου; Ναι, χωρίς την παραμικρή αμφιβολία. Να και μια συμβουλή: Επιλέξτε να διανυκτερεύσετε σε ένα κοντινό ξενοδοχείο, ώστε να ξεκινήσετε την περιήγησή σας στην πόλη, πολύ νωρίς το πρωί. Είδαμε γκρουπ που έφταναν εκεί το μεσημέρι, όταν πια ο ήλιος είχε γίνει αφόρητος. Μεγάλο λάθος. Εμείς μείναμε στο Movenpick Nabatean Castle, που είχε εκπληκτική θέα στα βουνά που για τόσους αιώνες έκρυβαν την Πέτρα και είναι πολύ κοντά της.

Η Ιορδανία όμως δεν μας είχε αποκαλύψει ακόμα όλο της το μεγαλείο. Τις επόμενες ημέρες θα ζούσαμε το όνειρο της αχανούς κόκκινης ερήμου Ουάντι Ραμ, αλλά και της συγκλονιστικής Νεκράς Θάλασσας, για τα οποία μπορείτε να διαβάσετε στο επόμενο μέρος αυτού του άρθρου. Μην ξεχνάτε επίσης, ότι είχαν προηγηθεί το Αμμάν, η συναρπαστική Γέρασα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά και οι βιβλικές τοποθεσίες του Ιορδάνη ποταμού και του όρους Νέμπο, τα οποία μπορείτε να βρείτε εδώ.

Για ακόμη περισσότερα, ακολουθήστε με αν θέλετε σε Facebook και Instagram όπου μοιράζομαι εμπειρίες από τα ταξίδια μας, ιστορίες από το μικρό μας κτηματάκι, αλλά και ό,τι άλλο όμορφο συναντώ.

Chase the slow,

Το άρθρο δεν είναι sponsored.